روشهای لوله کشی پنج لایه- نصب و اجرای لوله کشی لوله پنج لایه PEX,PERT

 

برش لوله های 5 لایه :

برای انجام لوله کشی نیاز به طول های مختلفی از لوله می باشد . بریدن لوله های پنج لایه برای رول های سایزهای ۱۶ تا ۳۲ میلیمتر بوسیله قیچی برش مخصوص انجام شده و برای بقیه سایزها (۴۰ و ۵۰ و ۶۳ میلیمتر) از دستگاه لوله بر استفاده می گردد .

قابل ذکر است که استفاده از اره، سنگ فرز و … جهت برش لوله به هیچ عنوان مجاز نمی باشد . برای انجام برش ، ابتدا دهانه قیچی به مقدار کافی باز شده و سپس لوله بین فک و تیغه قیچی قرار خواهد گرفت . دقت شود که تیغه در قسمت بالایی قرار گیرد .

ضمن بسته نمودن قیچی ، باید تیغه قیچی بر لوله مماس گردد . در این حالت دستی که قیچی در آن است را حول محور لوله ، دوران آونگی می دهیم تا تیغه ها به راحتی در لوله فرو رفته و عمل بریدن سریعتر و بهتر انجام گیرد .

مزیت این روش در آن است که سطح مقطع لوله تا حد ممکن ، شکل دایره ای خود را حفظ می کند . لازم است که هنگام برش زدن ، لوله کاملا صاف بریده شود (قیچی عمود بر محور لوله قرار گیرد) .

 

روش خم نمودن لوله های 5 لایه :

از مزایای لوله 5 لایه انعطاف پذیری آن می باشد به گونه ای که لوله در اکثر مسیرهای لوله کشی با در نظر گرفتن ضوابط فنی ، به راحتی خم می شود . حداقل شعاع خم لوله ، همانگونه که در شکل ملاحظه می گردد ، ۵ برابر قطرخارجی لوله است . 

توجه داشته باشید که بدلیل شعاع خم بالا در سایزهای ۴۰ ، ۵۰ و ۶۳ میلی متر مجاز به خم کاری نبوده و باید از زانویی ها استفاده شود .

الف) خم نمودن لوله با دست :

برای خم نمودن لوله های سایز پایین با دست ، لوله را به گونه ای در دست می گیریم که انگشت شست هر دو دست در زیر لوله قرار گیرد و سپس با وارد آوردن فشار از طریق انگشت شست ها بر روی نقاط مختلف لوله و در فواصل کوتاه از هم ، قادر به خم کردن لوله خواهیم بود ( رنگ قرمز، چگونگی توزیع نیرو را نمایش می دهد) .

ب) خم نمودن لوله با فنر مخصوص :

فنر خم بیرون لوله(روی لوله) ، جهت خم نمودن طول های بلند و وسط لوله مورد استفاده قرار می گیرند .

ج) استفاده از دستگاه خم کن لوله :

در مواردی ممکن است قسمتی از لوله که باید خم شود در محلی باشد که امکان رساندن فنر خم لوله به آن وجود نداشته باشد . در اینگونه موارد ، از دستگاه خم کن لوله استفاده می نماییم .

دستگاه خم کن جهت خم کردن لوله با سایز ۱۶ الی ۳۲ میلیمتر استفاده می گردد . لوله را در دهانه کمانی شکل دستگاه (فک متحرک) قرار داده و با آوردن فشار بر دسته دستگاه ، فک متحرک بصورت پله ای به سمت جلو رانده شده و لوله پس از قرار گرفتن بین دو فک ثابت ، خم می شود .

 

روش کالیبراسیون لوله 5 لایه :

جهت ارتباط بهتر بین لوله و اتصالات ۵ لایه ، باید لوله روی اتصال به صورت صحیح نصب گردد . کالیبر نمودن لوله امری الزامی بوده و اجرای سیستم لوله کشی ۵ لایه بدون این عمل مجاز نمی باشد .

لوله جهت رسیدن به شرایط زیر کالیبر می گردد :

۱- در صورت از دست دادن شکل دایره ای سطح مقطع لوله در هنگام برش با قیچی ، این سطح مجدد به شکل دایره در آید .

۲- در دهانه ورودی لوله ، پخ ۴۵ درجه ایجاد گردد تا شرایط مناسب برای ورود ارُینگ ها مهیا شود .

استفاده از ابزار تنظیم کالیبر برای هر سایز بصورت جداگانه بوده ضمن اینکه کالیبرهای سه پره ، برای کالیبر نمودن سایزهای ۱۶ و ۲۰ و ۲۵ میلی متر نیز تولید می گردند .

برای کالیبر نمودن لوله ۵ لایه ابتدا ابزار تنظیم را با آب آغشته و سپس وارد لوله کرده و در جهت عقربه ساعت می چرخانیم . در این حین سطح مقطع لوله ، کاملا به شکل دایره در آمده و توسط تیغه ابزار تنظیم صاف و همزمان پخ ۴۵ درجه در داخل لوله ایجاد می شود . جهت خارج کردن ابزار تنظیم بدون اینکه جهت چرخشی تغییر داده شود ، به همان ترتیب از داخل لوله بیرون کشیده می شود .

 

ارتباط بین لوله پنج لایه و اتصالات :

با توجه به انتخاب انواع اتصال کوپلی ، پرسی و مهره ماسوره ای در سیستم لوله کشی ۵ لایه ، روش اجرای این اتصالات به صورت ذیل می باشد 

باید توجه داشت که استفاده از روان کننده ها از قبیل گریس و روغن ، جهت کاهش اصطکاک سطح داخلی لوله با اُرینگ ، به علت تأثیرات غیر بهداشتی بر آب مصرفی و همچنین تأثیرات مخرب بر اُرینگ ها ، مجاز نمی باشد .

الف) اجرای اتصالات کوپلی :

به منظور ارتباط لوله پنج لایه با اتصالات کوپلی ، ابتدا باید مهره را روی لوله وارد کرده و پس از کالیبر نمودن لوله مطابق شرایط اعلام شده در این دستورالعمل ، حلقه برنجی روی لوله وارد شود .

لازم به ذکر است که نباید حلقه برنجی را به دلیل اینکه راحت برروی لوله قرار نمی گیرد ، از قسمت چاکدار آن با فشار زیاد از هم باز نموده که این عمل منجر به ایجاد ترک هایی بر روی حلقه خواهد شد که این مورد می تواند در آینده باعث شکستگی و خوردگی حلقه برنجی(چاکدار) شده و اتصال دچار نشتی گردد . در انتها باید بدنه اتصال کوپلی با محلول رقیق آب و مایع ظرفشویی آغشته شده و با فشار دست به داخل لوله وارد شود و با بستن مهره بر روی بدنه اتصال کوپلی و با آچار متناسب با همان سایز اتصال ، عمل آب بندی صورت گیرد .

ب) اجرای اتصالات پرسی :

در اتصالات پرسی به علت یکپارچه بودن ماسوره و اتصال ، دو ارُینگ روی ماسوره پس از پرس نمودن ، عمل آب بندی را انجام می دهد . باید توجه داشت که پس از جا زدن اتصال پرسی بر روی لوله ، ارتباط برقرار شده تحمل فشار کارکرد بلند مدت را ندارد ، لذا جهت تداوم این ارتباط ، لازم است با اعمال نیرویی ، لوله بین حلقه و ماسوره ثابت شود تا بتواند در فشار ۱۰ bar (حداکثر فشار سیستم در عمر بلند مدت) سیستم را آب بندی نماید . در اتصال پرسی ، حلقه مستقیم با استفاده از دستگاه پرس کننده که ۳ خط پرس بر روی حلقه ایجاد می نماید ، لوله را بین خود و ماسوره یکپارچه با اتصال ، ثابت می کند .

ج) اجرای اتصالات دنده ای (رزوه ای) :

در صورت استفاده از اتصالات دنده ای ، ابتدا مهره روی لوله قرار گرفته و سپس لوله را کالیبره کرده و پس از آن حلقه ماسوره را وارد لوله می نماییم . در اتصال دنده ای ، لازم است تک ارُینگ ماسوره به آرامی وارد پخ ۴۵ درجه اتصال گردد . برای کم کردن اصطکاک بین سطح داخلی لوله با اُرینگ های نصب شده بر روی مهره ماسوره ، می توانیم از محلول رقیق آب و مایع ظرفشوئی به عنوان عامل کاهش اصطکاک استفاده گردد .

در اتصال دنده ای ، آب بندی با استفاده از نیروی وارد بر آچار و بر روی مهره حلقه ماسوره ایجاد می گردد و با بسته شدن مهره بر اتصال دنده ای ، حلقه روی لوله ثابت شده و اتصال آب بند می شود . برای ارتباط هر سایز از لوله با رزوه اتصال مورد نظر ، مهره ماسوره مخصوصی ، طراحی و ساخته شده است .

 

نحوه اجرای لوله کشی پنج لایه

در ابتدا فک پرس مورد نیاز را انتخاب و از لحاظ تمیز بودن ، شرایط فک را بررسی کنید . پس از نصب اتصال روی لوله ، دهانه فک های پرس با فشار دادن قسمت انتهائی فک باز می شود . در این حالت ، فک ها روی اتصال قرارخواهد گرفت . با فشار دادن کلید دستگاه پرس ، عملیات پرس شدن شروع شده و غلتک های متحرک به سمت جلو حرکت می کنند .

با رسیدن فشار هیدرولیکی دستگاه به حداکثر فشار لازم ، غلتک ها بصورت اتوماتیک به موقعیت اول بازگشته و عملیات پرس تکمیل می گردد . در این حالت کاربر می تواند فک های پرس را برای عملیات پرس دیگر آزاد نماید . مجری باید در هنگام قراردادن دهانه قالب پرس برروی حلقه به این نکته توجه نماید که لبه قالب با لبه پلاستیکی لبه اتصال در تماس باشد تا سه دایره پرس کننده از فک ها ، بین اُرینگ ها واقع شوند . در غیر اینصورت دایره های پرس کننده روی ارُینگها واقع گشته و با پرس نمودن غیر اصولی ارُینگ ها اتصال آب بند نمی باشد .

نکات قابل توجه :

  • کاربر باید اطمینان حاصل کند که پین قفل شونده درست درگیر شده باشد .
  • قبل از تعویض فکهای پرس ، باتری را خارج سازید تا از بروز هرگونه حادثه جلوگیری شود .
  • شرایط لازم برای اینکه اتصال کاماً آب بندی شود آن است که س کیل پرس کامل شود ، این بدان معنی است که سرفکهای پرس با کیدیگر تماس برقرار کنند و کاملاً بسته شوند .
  • مجری باید اطمینان حاصل کند که فکهای پرس کاملاً بسته شده و هیچگونه شیی خارجی ) مثل قطعات سنگ و گچ ( بین آنها وجود ندارد. در صورت اشتباه و یا در مواقع اضطراری شاسی برگرداننده را فشار داده تا غلتکهای محرکه به موقعیت شروع باز گردد .
  • عملیات پرس در هر لحظه با آزاد کردن کلید دستگاه پرس، متوقف می شود .
  • اگر سیکل پرس متوقف شده است ، عملیات پرس با رعایت موارد فوق ، مجدداً بایستی تکرار شده و دقت شود در انجام پرس دوم ، زاویه پرس دقیقا در محل پرس قبلی انجام گیرد .

 

در حالت کلی دو نوع لوله کشی مختلف خواهیم داشت :

1)  لوله کشی روکار

  2)  لوله کشی توکار

 

دلیل انتخاب لوله کشی روکار :

الف) بدلیل پوسیدگی لوله و اتصالات فلزی ، برای غلبه بر پوسیدگی خارجی .

ب) در زمان بازسازی بنا و صرفه جویی در هزینه های تخریب .

به دلیل عدم پوسیدگی لوله و اتصالات از داخل و خارج فقط در صورتی که بنا در حال نوسازی (بازسازی) باشد ، لوله کشی روکار توصیه می گردد .

 

بطور کلی می توان به دو روش ، سیستم لوله کشی را در ساختمان ها انجام داد :

1) سیستم انشعابی :

این سیستم لوله کشی ، به گونه ای است که اندازه لوله ورودی از رایزر ساختمان به داخل واحد ، بزرگ تر از تمامی لوله ها است و به تدریج سایز لوله ها تا آخرین مصرف کننده در واحد ، کوچک می شود .

2) لوله کشی پنج لایه کلکتوری :

در سیستم لوله کشی کلکتوری ، لوله از رایزر ساختمان به داخل کلکتوری که در داخل واحد وجود دارد ، رفته و پس از آن برای هر واحد مصرف کننده ، یک انشعاب از کلکتور خارج می شود . با توجه به همزمانی مصرف در واحد های مصرف کننده ، سایز انشعابات از کلکتور ، تعیین خواهد شد .

مزایای سیستم کلکتوری نسبت به سیستم انشعابی :

1) حذف اتصالات در کف ساختمان :

سیستم لوله کشی کلکتوری ، هیچ گونه اتصالی در کف ساختمان وجود ندارد و همین امر ، موجب بالارفتن سرعت جریان آب در لوله خواهد شد .

2) خروج یکنواخت جریان آب از انشعابات کلکتور :

با توجه به سایزهای انشعابات خروجی کلکتور ، خروج آب از انشعابات کلکتور ، بصورت یکنواخت انجام خواهد شد و مقدار جریان خروجی از هر انشعاب کلکتور ، با هم برابر است .

3) کنترل مستقل هر واحد بهداشتی :

با قرار دادن یک شیر بعد از انشعاب خروجی از کلکتورها و با قطع و وصل کردن شیر ، می توان آن انشعاب را کنترل نمود . این امر در صورت خرابی تجهیزات بهداشتی و خارج نمودن از مدار لوله کشی جهت تعمیر یا تعویض ، کمک شایانی به ما خواهد نمود .

4) امکان افزایش تجهیزات بهداشتی بدون تخریب مصالح :

با توجه به اینکه هرواحد مصرف کننده از مصرف کننده دیگر مستقل می شود ، امکان اضافه کردن یک انشعاب جدید به کلکتور ، وجود خواهد داشت .

5) سرعت اجرای بالا :

با توجه به حذف اتصالات و همچنین وجود سایزهای پایین لوله ها ، سرعت اجرای در سیستم لوله کشی کلکتوری ، بسیار بالا است . 

 

مزایای استفاده از لوله های پنج لایه

  • ضریب انبسلط طولی بسیارپایین
  • مقاومت دربرابرخوردگی-پوسیدگی ورسوب پذیری
  • افت فشارپایین
  • مقاومت دربرابرفشارودما
  • ضریب هدایت حرارتی مناسب
  • وزن کم وجابجایی آسان
  • شکل پذیری بالاوسرعت وسهولت درنصب
  • کاهش میزان اتصالات مصرفی
  • کاهش میزان ضایعات لوله
  • عدم نفوذنوراکسیژن واشعه ماورابنفش
  • رعایت بهداشت وعدم تغییررنگ وبوی آب
  • عدم ایجادسروصدای ناخواسته هنگام عبور آب
  • مقاومت دربرابرزلزله
  • مقاومت دربرابربسیاری ازموادشیمیایی واسیدها
  • نیازبه عایق کاری کمتر
  • عمرطولانی واقتصادی بودن

 

 

 

 

 

 

 

 

 

کلمات کلیدی :

مزایای لوله پنج لایه،ساختار لوله پنج لایه،مشخصات لوله پنج لایه،لوله PERT/AL/PERT،انواع لوله پنج لایه ،تولید لوله و اتصالات،لوله پنج لایه،لوله پکس،لوله کشی PEX،نصب PEX،ویژگی لوله پنج لایه،کاربرد لوله پنج لایه،استفاده از لوله پنج لایه،مزیت لوله پنج لایه،لوله PEX-AL-PPEX،نصب لوله و اتصالات پنج لایه،لوله کشی پنج لایه