تفاوت لوله های PEX و PERT
پلیمر PEX از خانواده پلیمرهای پلی اتیلن سنگین که دارای ساختمان مشبک یا شبکه ای بوده و در دسته پلیمرهای گرما سخت یا ترموست قرار می گیرد. پلیمر PEX ( گرما سخت ) همانطور که از نامش مشخص است براثر حرارت نرم و حالت پذیر نبوده و بعلت مقاومت بالا در برابر حرارت دارای بازیافت نمی باشد. با توجه به مشخصات فوق نام این پلیمر در صنایع پلیمر به طلای پلیمر معروف شده است. توان تحمل حرارت بلند مدت 90 درجه سانتیگراد را دارا می باشد.
مواد اولیه PEX و PERT هر دو نوعی پلی اتیلن هستند که با تغییر در ساختار ملکولی پلیمر های ترموپلاستیک تولید می شوند. مواد PERT ازتغییر درپیوند طولی بین ملکولهای PE ایجاد می شود ولی در مواد PEX علاوه برتغییردر پیوند طولی، پیوند عرضی نیز مابین ملکول ها برقرار می باشد.
مواد PERT فقط برای شرایط کاری 70 درجه سانتیگراد با فشار 10 ولی مواد PEX برای شرایط کاری 95 درجه سانتیگراد و فشار 10 بار مناسب است، با توجه به این نکته استفاده از مواد PERT در لوله کشی شوفاژ و پکیج ها که دما اغلب تا 90 درجه سانتیگراد هم می رسد امکان پذیر نیست . لوله های PERT فقط در سیستم لوله کشی آب سرد و گرم و آشامیدنی قابل استفاده می باشند.
مواد PEX پس از شبکه ای شدن جز دسته پلاستیک های گرما سخت بوده در حالیکه مواد PERT جز دسته گرما نرم می باشند.
الف : پلیمر pex دارای تاریخ انقضا می باشد یعنی از زمان تولید این پلیمر در کارخانه تولید کننده تا لحظه مصرف در کارخانه تولید لوله پنج لایه یا تک لایه , زمان مشخصی وجود دارد , علت آن هم به ساختار پلیمر باز می گردد ب این دلیل که در ابتدا این پلیمر جزو پلیمرهای گرما نرم است و چون عملیات مشبک شدن این پلیمر در برگیرنده زمان می شود و به مرور این پلیمر از حالت گرما نرم به گرما سخت تبدیل می شود , در همین زمان کوتاه باید مورد استفاده قرار گیرد.
ب : یکی از محدودیت های دیگری که این نوع از پلیمر حساسیت به رطوبت هوا است , بدلیل اینکه رطوبت هوا تاثیر مستقیم بر عملیات شبکه ای شدن پلیمر داشته و زمان مصرف را به سرعت کاهش خواهد داد , بنابراین بسته بندی این مواد باید تحت شرایط خاص انجام شود و در نهایت باعث بالا رفتن قیمت تمام شده مواد اولیه شده و همین امر باعث عدم مصرف این مواد در تولید لوله توسط تولید کنندگان می گردد .
ج : از دیگر عواملی در استفاده کم یا عدم مصرف این مواد توسط تولید کنندگان شرایط سخت تولید و اضافه شدن مراحلی مثل بخار دهی جهت شبکه ای شدن پلیمر می باشد .
بالا رفتن قیمت تمام شده پلیمر pex محصول با این که این لوله دارای کیفیت برتری نسبت به لوله های PERT است اما تولید کننده به سمت تولید لوله های PERT می رود .
لوله PEX
PEX-AL-PEX در حقیقت لوله ۵ لایه می باشد. پلیمر pex گرما سخت می باشد که از پلیمر های ترمو پلاستیک بعد از طی مراحل شبکه ای شدن و پیدایش تغییرات ساختاری وجود می آید.
لوله PEX-AL-PEX گزینه مناسبی برای سیستم های آب رسانی و سیستم های حرارت مرکزی هستند. این لوله PEX-AL-PEX که به کمک تکنولوژی های برش لبه ای تولید می شوند، به خوبی ویژگی های پلاستیک و فلز را با هم ترکیب می کنند. در حقیقت این نوع لوله ها که چند لایه هستند، شامل دو لایه پلی اتیلن مشبک (PEX) است که به یک لایه از آلومینیوم مخصوص (AL) در وسط دولایه پلی اتیلن متصل شده است. اتصالات لوله پنج لایه به وسیله ی روش های اتصال مکانیکی ایجاد می شود و بعنوان اتصالات می توان از هر دو روش اتصال فشاری و اتصال به وسیله پیچ و مهره استفاده کرد .لوله های پنج لایه PEX مناسب برای انواع سیستم های مختلف لوله کشی را برای مقاصد آب رسانی و گرمایش می باشد. همان طور که در ذکر شد لوله های پنج لایه PEX از دو ماده مختلف با ویژگی های متفاوت تشکیل شده است. این دو ماده در حالی که دارای خواص و ویژگی های مختلفی هستند با یکدیگر ترکیب می شوند تا در اثر این ترکیب خواص ویژه ای را از خود بروز دهند.
اتصالات لوله PEX-AL-PEX
آب بندی اتصالات پرسی- فشاری سیستم لوله های پنج لایه PEX به این صورت حاصل می شود که یک اتصال بوشی خرطومی درون لوله قرار می گیرد و از بیرون توسط یک ابزار فشاری پرس شده در صورتیکه در اتصالات پیچ و مهره ای یک مهره بر روی یک رینگ فلزی بسته می شود. در هر دو روش اتصال دهنده ی خرطومی که در هنگام نصب روی لوله قرار می گیرد، از هر گونه نشتی جلوگیری کند.
پروفیل اتصال خرطومی به نحوی است که امکان نصب یک Oring بر روی آن وجود دارد که سبب می شود آب بندی هیدرولیکی اتصال را بهبود بخشد. برای جلوگیری از اتفاقات خطرناک ناشی از واکنش های الکتروشیمیایی بین اجزای فلزی اتصالات و لوله، یک Oring فاصله انداز در پایه ی در خرطومی اتصال در مقابل جایی که لوله به آن تکیه دارد نصب شده است. این Oring ها هم چنین یک اطمینان اولیه از قرار گیری و نصب صحیح بوش های فلزی در نوع اتصال فشاری لوله PEX-AL-PEX را خواهد داد.
لوله های PERT
پلي اتيلن با جرم مولکولي بالا و مقاوم در دما هاي بالا
PERT (Polyethylene of Raised Temperature resistance)
PERT یک پلي الفين ترموپلاستیک می باشد که دارای خواص فیزیکی، حرارتی و مکانيکي بالاتری نسبت به پلي اتيلن معمولی می باشد. این پلیمر، نوعی از پلي اتيلن است که مقاوم نسبی حرارتي( مقاومت حرارتی کمتری نسبت به پی اتیلن شبکه ای دارد ) به روش اكستروژن تولید و ارتقاي سطح تحمل حرارت طي دو سال اخير انجام شده و در كاربردهاي صنعتي متعددی به كار رفته است. این پليمرها بدون نياز به مشبک شدن داراي مشخصات فني نسبتا خوبی است.
لوله های PERT تولید شده مناسب به عنوان لوله کشی در سيستم هاي سرمایشي و گرمایشي ساختمان ها می باشد. این ولوله ها داراي مقاومت هيدرواستاتيکي و قابلیت فرآیندپذیري مناسبی در مقایسه با لوله های پلی اتیلنی دارند. همچنین این لوله ها در مقابل ترک خوردگي و حرارت مقاومت بالایی دارا می باشد در ضمن آنکه انعطاف پذیری قابل قبولی از خود نشان می دهند.