لوله پلیکا یا لوله پی وی سی pvc pipe
لوله پلیکا یا لوله پی وی سی (PVC)
لوله pvc ، لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی ، نوعی از لوله های پلاستیکی است که بیشترین کاربرد را در امر انتقال آب، فاضلاب و حتی سیم کشی های زیر زمینی دارد. لوله پی وی سی که به دلیل نام سازنده خود در ایران به لوله پلیکا نیز معروف شده است یکی از پرکاربردترین و بهترین مدل های لوله است که تقریبا در هر موردی برای این لوله ها کاربردی مهم و تاثیر گذار تعریف شده است.
لوله پی وی سی به دلیل نام سازنده خود که شرکت پلیکا نام داشته به اسم لوله پلیکا معروف شده است. این لوله ها که معمولا سیاه رنگ هستند، به دلیل تنوع بسیار زیاد خود تقریبا برای هر کاری یک مدل مخصوص دارند که در مقایسه با جنس های دیگر بسیار مناسب و کاربردی هستند. این لوله ها از پلاستیک فشرده ساخته شده اند و بسته به نوع خود دارای ضخامت و انعطاف پذیری متفاوتی هستند. لوله پلیکا به دلیل مزایای بسیار زیادی که در مقایسه با لوله های فلزی و سیمانی دارد به سرعت جای خود را در صنعت، کشاورزی و ساختمان سازی باز کرده و بی یکی از پر کاربردترین اجناس مبدل شده است.
مواد تشکیل دهنده و ترکیبات لوله پلیکا (PVC) چیست؟
لوله پی وی سی از پلیمری با 43 درصد هیدروکربن و 57 درصد کلر تشکیل شده است و از پلیمریزاسیون مونومر وینیل کلراید ساخته می شود. در کارخانه لوله پلیکا، این مونومر از کلر دار شدن مستقیم اتیلن، با استفاده از کاتالیزور و سپس پیرولیز شدن اتیلن دی کلرید در واحد شکست گرمایی که توسط سیستم هایی بر پایه نفت یا هیدروکربن های گاز طبیعی نظیر اتان، پروپان یا بوتان کار می کند، حاصل می شود.
لوله های پی وی سی سخت یا همان لوله یو پی وی سی (U-PVC) نیز به وسیله فرآیند فشاری و دمایی پودر خام پی وی سی تولید می شوند. برای تولید لوله پلیکا از دو فرآیند اصلی استفاده می شود که شامل اکستروژن برای تولید محصولات پیوسته نظیر لوله پی وی سی و قالب گیری برای محصولات مجزا نظیر اتصالات می شوند. اکسترودر به عنوان قلب فرآیند تولید لوله پی وی سی دارای یک سیلندر با المنت های حرارتی قابل کنترل است که در آن مارپیچ های دقیقی به گردش در می آیند.
همانطور که میبینید لوله پلیکا از طریق فرآیند های پیچیده شیمیایی و توسط پلیمرهای خاصی از پلاستیک تولید می شود و البته فرآیند معرفی شده در بالا فقط برای ساخت لوله پی وی سی معمولی و همچنین لوله پی وی سی سخت کاربرد دارد و برای ساخت مدل های دیگر لوله پی وی سی و همچنین اتصالات آن ها از فرآیند های دیگری استفاده می شود تا لوله خاصیت مهم آن مدل را به دست آورد.
معرفی انواع لوله پلیکا (PVC)
لوله پلیکا و یا همان لوله پی وی سی از نظر شکل ساخت و همچنین خواص دارای مدل های مختلفی است که در ادامه به برخی از آن ها اشاره خواهیم کرد.
1- لوله های M-PVC ام پی وی سی
لوله های M-PVC (ام پی وی سی) ساخته شده از پلی وینیل کلراید اصلاح شده با خواص بهینه هستند که با افزودن اصلاح کننده ساخته شده و لوله هایی با خواص مکانیکی بالا از جمله سختی و مقاومت هستند. این لوله ها نسبت به ضربه مقاومت بالایی دارند و کاربرد گسترده ای نیز در بخش لوله های پوشش سیم های فشار قوی و تصفیه آب دارند. ضخامت دیواره این لوله ها کمتر از لوله های یو پی وی سی است و به همین دلیل مواد کمتری در طول فرایند تولید استفاده شده که منجر به تولید محصولی سبکتر می شود.
2- لوله های U-PVC یو پی وی سی
ماده ای که U-PVC (یو پی وی سی) نامیده می شود به پلی وینیل کلراید نرم نشده (سخت) اشاره دارد. اگر علامت یو در مقابل پی وی سی استفاده شود بدین معنی است که در فرمولاسیون ساخت آن به هیچ وجه از نرم کننده استفاده نشده است. این لوله های سخت دارای مقاومت بسیار زیادی هستند و کاربرد های بسیار زیادی در جا به جایی آب و سیالات دارند.
3- لوله های O-PVC او پی وی سی
اصطلاح O-PVC (او پی وی سی) به پلی وینیل کلراید آرایش یافته اطلاق می شود. در فرآیند تولید، لوله ای با دیواره ضخیم در دمای مورد نظر تولید می شود. فرآیند ایجاد آرایش یافتگی نیز در جهت های محیطی و محوری تحت شرایط کنترل شده شروع می شود. پس از ایجاد آرایش یافتگی، لوله به سرعت تا دمای محیط خنک می شود. این آرایش یافتگی منجر به بهبود خواص فیزیکی و مکانیکی لوله شده و این لوله ها را در مقابل خراش و ترک مقاوم تر می سازد. کاهش ضخامت دیواره منجر به صرفه جویی در مواد و انرژی نیز می شود. این لوله ها 35 درصد سبک تر از نمونه های مشابه خود بوده و از قابلیت حمل و نقل آسان تری بهره می گیرند.
4- لوله های P-PVC پی وی سی پی
اگر در لوله های پی وی سی از نرم کننده استفاده شود، به آن آمیزه پی وی سی نرم گفته می شود. در بعضی موارد آن را با P-PVC پی وی سی پی نیز نشان می دهند. در این لوله ها مقدار قابل توجهی نرم کننده استفاده می شود، تا محصول بدست آمده نرم و قابل انعطاف باشد.
5- لوله های C-PVC سی پی وی سی
لوله های C-PVC سی پی وی سی یا لوله های پلی وینیل کلراید کلرینه شده برای انتقال سیالات داغ مورد استفاده قرار می گیرند و قادر به تحمل دمای بالایی هستند. این لوله ها به علت داشتن گروه کار بیشتر مقاومت بیشتری در برابر رشد جلبک و باکتری دارند.
انواع لوله پی وی سی و خواص آن ها
پی وی سی : لوله پی وی سی معمولی با کاربرد های وسیع
ام پی وی سی :لوله های سخت و مقاوم
یو پی وی سی :لوله های سخت بدون نرم کننده
او پی وی سی: لوله های مقاوم در برابر خراش و ترک
پی پی وی سی :لوله های بسیار انعطاف پذیر
سی پی وی سی : لوله های برای انتقال مایعات و سیالات داغ
به طور کلی تر لوله پلیکا به سه دسته تقسیم می شود که در ایران نیز شناخته شده تر هستند.
1- لوله پی وی سی معمولی یا لوله پلیکا فشار ضعیف
این نوع لوله ها برای بخش تهویه و انتقال آب باران (ناودان) مجتمع ها و مکان های مسکونی به کار می روند.
2- لوله پی وی سی نیمه قوی
برای محافظات ساختمان و بخش های فاضلابی مجموعه ها بسیار پرکاربرد محسوب می شوند.
3- لوله پی وی سی فشار قوی
برای محافظت از کابل های برق، انتقال اسیدها و بازها و در کارخانه های بزرگ در جهت سیستم فاضلابی به کار می روند.
نوع اتصال لوله های پلیکا چیست؟
لوله پلیکا به دلیل کاربرد های بسیار زیاد خود باید دارای طیف وسیعی از اتصالات مختلف باشد تا بتوان این لوله ها را در هر شرایط و وضعیتی نصب کرد. بیشتر اتصالات لوله پلیکا به شکل چسبی است و پس از تهیه اتصال با مدل و اندازه مناسب فقط کافی است آن را با چسب به دو سر لوله متصل کنید. در برخی موارد نیز اتصالات لوله پی وی سی به دلیل جنس سخت لوله به راحتی قابل نصب نیستند و باید از طریق گرم کردن لوله و پس از نرم شدن آن اقدام به نصب اتصالات کنید.
اتصالات لوله پی وی سی و یا لوله پیلیکا بسیار زیاد هستند و تقریبا برای هر کاری اتصال مخصوص به آن تولید شده است. باید در هنگام تهیه اتصال به اندازه لوله و همچنین نوع و ضخامت آن توجه کرد تا اتصالی مناسب با لوله خریداری کنید. در ادامه به معرفی برخی اتصالات لوله پلیکا اشاره خواهیم کرد.
1- زانویی و رابطه چند راهی. از این وسیله ها برای انتقال لوله در شرایطی که نیاز به ورود لوله به پیچ داریم یا برای نصب انشعابات مختلف استفاده می شود.
2- اتصال سه راه دریچه بازدید. از این دریچه ها برای آزمایش آب بندی و رفع گرفتگى لوله فاضلاب استفاده می شود. بعد از نصب دریچه افقى در انتهاي لوله هاي فرعي فاضلاب، از آن ها برای تمیز کردن و رفع گرفتگى مجارى داخلى لوله هاي فاضلاب بهره گرفته می شود.
3- اتصال سیفون شتر گلویی. برای اتصال سرویس بهداشتی به لوله فاضلاب استفاده می شود.
4- رابط برطرف کننده ی بو. از اين وسيله براى ارتباط سیفون به توالت برای آب بندی محل اتصال استفاده می شود.
تفاوت لوله یو پی وی سی و پی وی سی در چیست؟
لوله پی وی سی معمولی (پلی وینیل کلراید) یک لوله پلاستیکی رایج و قوی اما سبک است که در ساخت و ساز مورد استفاده قرار می گیرد. با افزودن نرم کننده به پلاستیک این لوله نرم تر و انعطاف پذیر تر می شود. اگر هیچ نرم کننده ای به محصول اضافه نشود، لوله ای با نام یو پی وی سی (پلی وینیل کلرید غیر پلاستیکی) به دست می آید که لوله ای سفت و محکم می باشد. این دو لوله در کنار تفاوت در استحکام دارای تفاوت هایی در کارایی، طول عمر، قیمت و ایمنی هستند که در ادامه به آن ها اشاره خواهیم کرد.
لوله پی وی سی به عنوان جایگزینی برای لوله های مس و آلومینیوم استفاده می شود و در خطوط زهکشی، سیستم های آبیاری و سیستم های گردش فاضلاب مورد استفاده قرار می گیرد. به دلیل قابلیت آسان برش به قطعات کوچکتر، می توان آن ها را با چسب به یکدیگر اتصال داد و به همین دلیل جایگزین مناسبی برای فلز به شمار می روند.
لوله یو پی وی سی برای اکثر لوله های پلاستیکی در جهان مورد استفاده قرار می گیرد، زیرا به طرز باور نکردنی در برابر فرسایش شیمیائی مقاوم است و دیواره های داخلی نرم تری دارد که به جریان آب کمک می کند. همچنین در محدوده وسیعی از دما و فشارهای عملیاتی به خوبی عمل می کند. این لوله فوق العاده قوی، سفت و مقرون به صرفه است و به همین دلیل اغلب برای خطوط فاضلاب و لوله های زهکشی بیرونی استفاده می شود. اما هیچ کدام از لوله های پی وی سی و یا یو پی وی سی برای انتقال آب آشامیدنی مورد استفاده قرار نمی گیرند.
از آنجا که لوله پی وی سی طراحی شده تا نرم تر و انعطاف پذیرتر از بسیاری از لوله های پلاستیکی دیگر باشد، دوام این لوله ها نیز کمتر از لوله های یو پی وی سی است. با این حال، هر دو نوع لوله در برابر نور خورشید، اکسیداسیون و انواع مواد شیمیایی مقاوم هستند.
هزینه ساخت لولهhttp://www.bpsico.ir/ پی وی سی و یو پی وی سی بسیار ارزان است، به همین دلیل است که در محصولات متنوعی از این مدل لوله ها استفاده می شود. لوله پی وی سی را می توان بر اساس طول یا وزن خریداری کرد. هرچه ضخامت لوله بیشتر باشد قیمت گران تری نیز خواهد داشت. با این حال، لوله پی وی سی در مقایسه با دیگر مدل های لوله بسیار مقرون به صرفه است.
سیم های پوشانده شده با پی وی سی می توانند در هنگام آتش سوزی بخار HCl ایجاد کنند، که می تواند برای سلامتی مضر باشد. نرم کننده ها ممکن است از پی وی سی خارج شده و وارد محیط زیست شوند. نرم کننده ها ماده ای هستند که موجب انعطاف پذیری لوله پی وی سی می شوند. بعضی از نرم کننده هایی که در لوله پلیکا استفاده می شوند، در طول سال ها محدود یا ممنوع شده اند و بسیاری دیگر از آنها نیز با نرم کننده های سالم تر جایگزین شده اند. دیابوتیل، بنزیل بوتیل، و DEHP بعضی از نرم کننده هایی هستند که تا به حال ممنوع و محدود شده اند. تا به امروز، نگرانی ای در مورد استفاده از لوله یو پی وی سی وجود نداشته زیرا آن ها از نرم کننده استفاده نمی کنند. لوله پی وی سی و یو پی وی سی زیست تخریب پذیر نیستند. با این حال، لوله یو پی وی سی قابل بازیافت بوده و می تواند به محصولات جدید یا لوله های با درجه حرارت بسیار بالا بازیافت شود.
مزایای لوله پلیکا چیست؟
لوله پلیکا یا همان لوله پی وی سی دارای مزایای بسیار زیادی است که در ادامه به آن ها اشاره کرده و به توضیح آن ها خواهیم پرداخت.
1- مقاومت در برابر خوردگی. لوله پی وی سی در برابر خوردگی خارجی زیرزمینی و همچنین خوردگی داخلی آسیب پذیر نمی باشد.
2- مقاومت شیمیایی. لوله پلیکا دارای مقاومت عالی در برابر طیف گسترده ای از مواد شیمیایی است. لوله پی وی سی برای بیشتر پروژه های زیربنایی آب مناسب بوده و همچنین می توانند بیشتر اسیدهای قوی، قلیا ها و محلولات آبی (به جز اکسید کننده های قوی)، هیدروکربن های آلیفاتیک، فلورایدها و روغن های معدنی را انتقال دهد.
3- قابلیت نصب سریع. برخی تحقیقات در منابع اروپایی نشان داده اند که نصب لوله پی وی سی در حدود 30 در صد سریع تر از لوله های بتنی مشابه است.
4- سرعت بالا تر در انتقال آب و مایعات. سطح صاف لوله پی وی سی باعث افزایش سرعت جریان شده و به این ترتیب باعث کاهش پتانسیل انسداد و شکستگی لوله می شود.
5- اتصالات بدون نشت. سطح فوق العاده صاف لوله پلیکا، هزینه های پمپاژ را کاهش داده و اتصالات بدون نشت آن، مانع از دست رفتن و نشت آب می شود.
6- عمر طولانی. برخی مطالعات در سطح جهان نشان می دهند که طول عمر مورد انتظار برای لوله پی وی سی بیش از 100 سال است.
7- هزینه پایین تر. لوله پلیکا باعث صرفه جویی قابل توجهی در هزینه های مربوط به پروژه ها می شود. همچنین طول عمر بالای لوله پی وی سی بدین معنی است که این لوله ها می توانند برای سالیان زیادی بدون نیاز به جایگزینی و یا تعمیر به کار خود ادامه دهند.
8- بهترین انتخاب در خط لوله تحت فشار هستند. لوله پی وی سی بسیار انعطاف پذیر است و می تواند در هنگام نصب، وزن خاک را تحمل کرده و بدون شکستن خم شود. لوله های سخت مانند لوله های ساخته شده از بتن، خاک رس یا سرامیک حین بارگذاری قادر به خم شدن نبوده و هنگامی که به نهایت فشار مورد تحمل خود می رسند با فشردگی دیواره ها و فروریختن رو به رو می شوند.
9- وزن سبک. لوله پی وی سی بسیار سبک بوده و این باعث حمل و نقل ساده تر محصول و همچنین تحمل فشار بیشتر می شود. به دلیل وزن سبک، این لوله ها به راحتی و توسط افراد کمی نصب می شوند.
10- اتصالات زیاد. هنگامی که با محصول پرکاربردی رو به رو هستید باید لوازم جانبی هم برای آن تهیه کنید.. در رابطه با لوله پلیکا اتصالات همانند لوازم جانبی آن عمل می کند. وجود اتصالات در مدل های مختلف و بسیار زیاد دست شما را برای نصب و استفاده از این لوله ها در شرایط خاص و متفاوت کاملا باز می گذارد.
قیمت لوله پلیکا (PVC) به چه صورت است؟
قیمت لوله پلیکا با میزان پودر پی وی سی استفاده شده در آن مرتبط است. هرچه مقدار پودر استفاده شده در محصول بیشتر باشد، محصول علاوه بر مقاومت و جنس بهتر داری قیمت بیشتری نیز خواهد بود. به همین دلیل در هنگام خرید لوله پلیکا باید به این نکته توجه کنید که لوله ها با ضخامت بیشتر که جنس بهتری دارند گران تر بوده و برای مصارف مهم تر استفاده می شوند.
نکات بسیار مهم در انتخاب لوله یو پی وی سی (پولیکا)
برخلاف نظرعمومی رنگ لوله های یو پی وی سی ارتباطی به کیفیت لوله ندارد. لوله میتوانید تیره ، روشن، سفید ، آبی و ... باشد. 1- در انتخاب لوله های پی وی سی سخت یا همان یو پی وی سی اولین نکته اینست که بدانید این لوله ها دارای استاندارد اجباری هستند پس وقتی از یک مجموعه قصد خرید لوله دارید باید پیش از خرید گواهینامه استاندارد معتبر آن شرکت را مشاهده کنید و با نوشته های روی لوله مطابقت دهید و از طریق سامانه های استاندارد بررسی کنید که علامت استاندارد جعلی نباشد. نکات مهم در مشاهده گواهی استاندارد اینست که الف) گواهی استاندارد دارای اعتبار باشد. ب) گواهی استاندارد دقیقا مربوط به همان شرکت باشد و باید به پسوند پیشوندهای اسم دقت کنید ج) گواهی استاندارد باید مربوط به همان محصول شما باشد مثلا ممکن است شرکت گواهینامه استاندارد اجباری را داشته باشد ولی مربوط به یک محصول دیگر آ« شرکت باشد مثلا مربوط به اتصالات باشد یا اصلا مربوط به لوله های برق یا ناودانی آن شرکت باشد.
2- دقت کنید که لوله هایی که تهیه می کنید در صورتی که برای فاضلاب داخل ساختمان استفاده می کنید باید دارای استاندارد 9119 باشد که حتما روی لوله حک شده و لوله هایی که برای ناودان ها و هواکش ها استفاده می کنید 12142 باشد. مثلا لوله 110 مورد استفاده برای فاضلاب با مشخصات 110میلیمتر ضخامت 3.2 با استاندارد 9119 شناخته می شود و لوله 10 میلیمتر برای هواکش با مشخصات 110 میلیمتر با ضخامت 2 شناخته می شود.